Early Winter

Τσιγάρα καπνισμένα ως το Θεό
με φρυγανισμένο απ'τη φωτιά το φίλτρο

νύχτες μοχθηρές της Αθήνας
του σήμερα

μέρες που ξημερώνουν θλιμμένες

σαστίσανε οι στίχοι και τα κύματα
βρέχει σεμνά ο ουρανός
παράταιρα οι δρόμοι
φωτισμένοι

κι επιστρέψαν οι χειμώνες του μυαλού
ριζώνει ο πόνος
και μυρώνει

κάπου μου'χουν πει
τελειώνει η ζωή
Θε μου, να μη συμβεί αυτό
προτού συμβούνε τα Ωραία

Ζω για την ώρα που θα κάτσω να γράψω
τρεις τέσσερις
χαρούμενες λέξεις

Θέλω να'ρθει αυτή η ώρα και να'μαι
όπως τώρα
νέα.

Λέξεις και σκέψεις για την Τριανδρία...

Αγαπητέ κόσμε, θεέ, διάβολε και απανταχού ερωτευμένοι,

«Η Τριανδρία» ανήκει στα υπαγορευμένα άνωθεν κείμενα. Γράφτηκε σε πυρετώδη κατάσταση, με αυξομειώσεις θερμοκρασίας από τον Ιούνιο του 2014 έως τον Ιανουάριο του 2015.

Ένας εκδοτικός οίκος αρνήθηκε να την τυπώσει. Τρεις δεν απάντησαν ποτέ. Πολλοί ηθοποιοί απέρριψαν ευγενικά να παίξουν, μετά από πρόταση που τους έγινε. Ένα θέατρο την αγκάλιασε αμέσως. Ένας σκηνοθέτης τη λάτρεψε. Μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων παιδεύτηκε για χάρη της.

Όλα αυτά δείχνουν, κατά την περήφανή μου άποψη ως δημιουργού, ότι «η Τριανδρία», σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ένα μέτριο έργο. Είναι είτε άριστη, είτε αθλία. Από πολλές απόψεις. (εδώ, σαρκάστε ελέυθερα)

Αυτό που ήθελα να πω ήταν «σ’ αγαπώ». Ένα «σ’ αγαπώ» αγνώστου κατευθύνσεως. Αυτό που ήθελα να κρύψω-ανεπιτυχώς- ήταν ένα φοβάμαι. Και αυτό που θέλω να καταλάβεις, είναι ένα: «ζήσε, ακόμα και αν…»

Ο άντρας είναι το ωραιότερο πλάσμα της γης. Αλλά αυτό μπορεί να το δει και να το νοηματοδοτήσει μόνο μια γυναικεία καρδιά. Γι’ αυτό, η λέξη «τριανδρία» χωρά τρεις φαλλούς, αλλά παραμένει γένους θηλυκού.

Τίποτα που ανήκει στη Γραφή και τη Μνήμη δεν είναι ικανό να ξορκίσει τον Πόνο. Μόνο το Αύριο έχει μια κάποια ελπίδα. Το θέατρο είναι αυτή η χρυσή άμαξα με τα μαγικά άτια που παρασύρει τη γραφή και τη Μνήμη στ’ Όνειρο και στη Διάρκεια.

Το θέατρο είναι αιώνιο κι αεικίνητο. Η γραφή νεανική και αμετακίνητη.

Ο έρωτας πάντα νικητής.

Η Τριανδρία μου, αυτό το μικρό ονειράκι, θα βγάλει φτερά και θα αρχίσει να φτεροκοπά, στις 18 Νοέμβρη 2015. Πρεμιέρα. 21:00, στο θέατρο Λύχνος, πού αλλού; Ιερά Οδός και Χαλκιδικής. Σκηνοθέτης ο Κώστας Δράκος και πρωταγωνίστρια η Κωνσταντίνα Σιλεβρή, που θα πλαισιώνεται από μια τριανδρία άλλο πράμα: τον πολύπειρο Ανδρέα Μαριανό, τον αισθησιακό Γιάννη Κωσταρά και τον πολλά υποσχόμενο Κωστή Μακριδάκη. 

Συντελεστές σε αυτή την παραγωγή στα λοιπά καλλιτεχνικά της σημεία, αλλά και στην προώθησή της στέκονται οι άξιοι: Αναστάσης Καρβούνης, Γιώργος Βιτωράτος, Μαρίνα Σάτι, Μωυσής Ασέρ, Σπύρος Πουρνάρας, Τζοβάνα Χασίμι, Μαρκέλλος Πλακίτσης, Κώστας Λαδόπουλος, Δημήτρης Τσεκούρας, Γιώργος Ευσταθίου... Ελπίζω να μη λησμονώ κανέναν και καμία!

Το έργο θα παίζεται Τετάρτες και Πέμπτες, όλο το Νοέμβρη και το Δεκέμβρη, ώρα 21:00, με εισιτήρια των 10 και των 8 ευρώ. Η παράσταση διαρκεί περίπου μία ώρα. Αν το στηρίξετε, θα φανεί στο χειροκρότημα και θα συνεχίσουμε και Γενάρη.

ΥΓ: Σας περιμένουμε στις 18/11, για να σας κεράσουμε φίνο κρασί στο φουαγιέ μετά την παράσταση και να μας πείτε εντυπώσεις άμεσες και ζεστές. Σημειώστε το από τώρα στο καρνέ σας! Μπορεί και να αξίζει τον κόπο...

Η Γύμνια σου

Τόσο συνεσταλμένα αφαιρείς το ντύσιμο που σφίγγει μέσα του το δέρμα που αγαπώ. Τόσο απαλά πέφτει το παντελόνι στο δάπεδο, σα να το φιλά και σα να το χαϊδεύει και τόσο ήσυχα ακουμπά η μπλούζα στην άκρη του κρεβατιού, λες και υπάρχει μια ερωτευμένη μεταξύ τους συνωμοσία.

Μένεις γυμνός και λάμπεις. Αν έχει ήλιο και μπαίνει το Φως λαθραία μέσα από τις γαλάζιες κουρτίνες, κάνει τις τρίχες σου να μοιάζουν χρυσαφένιες. Φαίνεσαι πανάκριβος. Και είσαι.

Κάτι άλλο θα κρύβεται, λέω, κάτω από τη γύμνια σου-μια άλλη γύμνια, μίλια αληθινότερη και πιο γνήσια. Δεν εξηγείται αλλιώς το πόσο προσεγμένα στέκεσαι πλάι μου, πόσο πουπουλένια αφήνεις το βάρος σου να με βαραίνει, ίσαμε να εισβάλεις στο σώμα μου.

Κάποτε, σε νιώθω αφημένο και ξεχασμένο. Λυτρωμένο από τη ντροπή και διάφανο. Τότε, βλέπω την καρδιά σου πίσω από το στήθος να λάμπει κατακόκκινη και να αρπάζει τα μάτια μου από τις κόγχες μες στην παράξενη φωτιά της.

Το κλίμα σου είναι τροπικό: ζεστασιά και υγρασία που αναδεύεται με άγρια δέντρα και άγνωστα έντομα. Η γύμνια σου η αμετανόητη, η κατασταλαγμένη με κατασπαράζει αργά και σταθερά. Έχεις της Εύας το μήλο κρυμμένο κάπου μες στο αίμα σου και ντρέπεσαι για την ηδονή, για την ελευθερία και για την αμαρτία. 

Μα μες στο δικό μου σώμα, αυτό που τώρα σού ανήκει, κρύβεται ένας μικρός θεός, δίχως αιδώ, γιατί έχει Γνώση.

Πιο όμορφη από τη δική σου γύμνια και πιο δροσάτη δεν έχω αξιωθεί να δω: σεμνή γύμνια, γύμνια φερμένη από άλλες εποχές, τότε που βαριά σαν κουρτίνες πέφτανε πάνω στους ώμους τα ρούχα κι όταν βγαίνανε, ένα λευκό άστρο, ανόθευτο από βλέμματα, ξεχυνότανε ολούθε.

Να ντύνεσαι ζεστά και συχνά, για να μου δίνεις τη χαρά να σε γδύνω. (συνεχίζεται)

Στεφανία
(Πόλη, 2014)

Να χτυπούν στο δάπεδο τα τακούνια, ν’ ανεμίζει το μακρύ φουστάνι και τ’ αντρικά βλέμματα να φοβούνται τα γυναικεία που συνοδεύουν κι εκ πλαγίων ν’ αρμενίζουν λιγουριαστά κατά πάνω μου.

Μια φορά, ήμουν στην Ομόνοια και πήγα ν’ αγοράσω κάρτα. Ο περιπτεράς με ρώτησε αν είμαι ηθοποιός.

Και πότε πότε στο δρόμο παγιδεύονται πάνω στο πρόσωπό μου βλέμματα που σα να με γνωρίζουν, σα να με έχουν δει κάπου, κάποτε σε χωροχρόνο ανύποπτο, φυσικά, για μένα, εξαιρετικά σπουδαίο, όμως, γι’ αυτούς.

Και όταν ντύνομαι και στολίζομαι μόνη μου σπίτι νιώθω πως με προετοιμάζω για μια Στιγμή μεγαλειώδη, μια συνάντηση Σπουδαία, νιώθω πως αν η ζωή μου ήταν γράμμα, αυτό θα ήταν σίγουρα ένα γράμμα περήφανο, ένα γράμμα Κεφαλαίο.

Μα, κάθε φορά απογοητεύομαι, με πεσμένα τα φτερά επιστρέφω σπίτι. Πάντοτε, βεβαίως, έτοιμη για την επόμενη φορά, για το Μετά που, βαρυσήμαντο καθώς είναι, αργεί, αργεί κι άλλο, σάμπως για να με δοκιμάσει.

Κι εγώ τις ζω αυτές τις άδειες από παρόν αναμονές, για να’ χω να προσθέτω και λίγο πιπέρι στις απαντήσεις που θα δίνω, όταν συνεντεύξεις θα μου παίρνουν.

Εγώ, παιδί μου, είμαι γεννημένη για μεγάλα θέματα. Έχω δυο σημάδια από γεννησιμιού μου πάνω στο σώμα, και λέει οι άνθρωποι με σημάδια είναι τυχεροί.

Βρεγμένη ως το κόκκαλο σε μπανάλ στάσεις και σταθμούς και να τουρτουρίζω, τρεχάτη, λαχανιασμένη πίσω από βρώμικα, παραγεμισμένα λεωφορεία, να φορώ τους πιο έξυπνους συνδυασμούς που μπορούσα να φτιάξω με υλικό τα φθηνά μου ρουχαλάκια, να’ χω να βγω για ποτό εβδομάδες και μήνες , μα όλο να ονειρεύομαι, να ονειρεύομαι-κάποτε να ξυπνώ, μα ύστερα να βουλιάζω πάλι στ’ όνειρο. Στο όνειρό μου το φτιαγμένο από ένα εκατομμύριο μικρά κρυσταλλάκια ονειράκια.

Τα φυλούσα σαν κόρες οφθαλμού στο σκοτάδι, περιμένοντας την αχτίδα φωτός που θα τα κάνει να λάμψουν, όπως τα βιτρό στις καθολικές εκκλησίες της Ευρώπης που δεν έχω ακόμα αξιωθεί να δω και θέλω.

Η αχτίδα φωτός ήρθε από τον ίδιο τον ήλιο, που αποφάσισε να κατέβει στη γη, να βαπτιστεί Αλέξης και να μ’ ερωτευτεί.

(απόσπασμα από το ημιτελές μυθιστόρημα "Η ερωμένη του ποιητή", που, όταν είναι η ώρα του, θα ολοκληρωθεί)

Θερινό Παραμύθι

-2 Αυγούστου 2015, Τζια-

Ένας βουβός άνθρωπος με δύο πόδια και δύο χέρια και, ίσως, δύο μάτια κρυμμένα πίσω από ένα ζευγάρι σκοτεινά γυαλιά παίζει ένα τραγούδι και τραγουδά το τραγούδι από μέσα του. Κανείς τους δε γνωρίζει το τραγούδι, κανείς τους δεν έτυχε να το έχει ακούσει από κάπου, κι όμως, πρόκειται για ένα από εκείνα τα τραγούδια που, αν τα ήξεραν περισσότεροι άνθρωποι, ο έρωτας κι η ίδια ακόμα η ερωτική πράξη θα ήταν, μετά βεβαιότητος, καλύτερος και καλύτερη.
Ο άνθρωπος παρατά να παίζει και βγαίνει έξω. Κάτω βρίσκονται ξύλα λευκά και δροσερά, ο άνθρωπος ξαπλώνει το βουβό του κορμί πάνω εκεί και τα μάτια σφαλίζει. Τώρα το τραγούδι παίζει μοναχό του και εκπέμπει μέσα από τα μυστικά ηχεία που βρίσκονται στις φλέβες του ξαπλωμένου ανθρώπου.
Δεν παρατηρούν την απουσία του και εκείνος
δε νοιάζεται γι' αυτό. Το τραγούδι σε λίγο θα τελειώσει, θα δύσει ο ήλιος και η γη θα καταπιεί τη θάλασσα, με μια δίψα που δε γνώρισε ποτέ κανείς.
Το πράσινο, ολοφώτιστο πρόσωπο ενός κοριτσιού που θάβει τα μαλλιά του στην άμμο στρέφεται πάνω στο ξαπλωμένο σώμα και νέο τραγούδι γεννιέται. Το τραγούδι αυτό είναι γνώριμο πολύ και φτάνει σαν παλίρροια στους ανθρώπους. Βήματα βαριά και ποδοπατούν τον ξαπλωμένο. Χορός βάρβαρος στην άμμο και το πράσινο πρόσωπο έλκει τους άλλοτε κωφούς.

Κορμιά γυμνά σα φύκια στα νερά γλιστράνε και άλλα πνίγονται, άλλα κολυμπάνε. Το πρασινοκόριτσο έρποντας βγαίνει στην ξηρά, ο ξαπλωμένος ανοίγει τα μάτια και πιάνει να δαγκώνει τη σμαραγδιά γοργονοουρά. Το κορίτσι γουργουρίζει σα γατί και καταβροχθίζεται από τα δόντια του βουβού, χάνεται μες στο κορμί του. Νυχτώνει.
Η θάλασσα στέγνωσε, η νύχτα έπεσε βαριά στην άμμο πάνω, όπως η Αγάπη. Ο ξαπλωμένος, ολοχόρταστος, ορθώνεται ακμαιότερος από ποτέ και τώρα πια έχει φωνή βροντερή. Τώρα, με τα τραγούδια του γητεύει  το αλάτι και τα ψάρια. Για πρώτη φορά στη ζωή του ανακαλύπτει τα κόκκινα φτερά που κρύβονταν στις μασχάλες του, χρόνια διπλωμένα και μόνα, θαρρετά τώρα τα ξεδιπλώνει και πετά, τραγουδά, πετά, ουρλιάζει.
Τρέχει να βρει το παλιό του, ολόδικό του αστέρι.

Γεωργία Δρακάκη

Ένας εν εκστάσει Παζολίνι

Oι ΘΕΑΤΡΙΝΩΝ ΘΕΑΤΕΣ γιορτάζουν τα δέκα χρόνια τους στο θεατρικό γίγνεσθαι με μια νέα υποσχόμενη παραγωγή. Oι παραστάσεις ξεκίνησαν στο STUDIO Κυψέλη την Τετάρτη 25 Φλεβάρη για το έργο του Γιάννη Σολδάτου " ΟΤΑΝ Ο ΠΑΖΟΛΙΝΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΠΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ" σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού και κινηματογράφιση Γιάννη Σολδάτου, με αφορμή τα 40 χρόνια από τον θάνατο του Ιταλού καλλιτέχνη.

Τέλη Μάρτη βρέθηκα στον μικρό πεζόδρομο της οδού Σπετσοπούλας κι από κει στο παρολίγον κλειστοφοβικό υπόγειο του θεάτρου. Ένας χώρος ασφυκτικά μικρός για να αντέξει την «παρέλαση» τόσων προσώπων. Θέατρο δεν είδα. Ούτε ηθοποιούς strictο sensu είδα. Αλλά χάθηκα και παρασύρθηκα σε ένα θέαμα που αφορούσε όλες τις αισθήσεις, ακόμα και αυτήν της όσφρησης. Αχνιστός ο ιδρώτας, γαρ, πάνω από τα γυμνά σώματα των εκστασιασμένων «χορευτών-ερμηνευτών».

Η ιδέα της παράστασης που παρακολούθησα εγώ και δεκάδες άλλοι διψασμένοι για Σάρκα και για Ποίημα θεατές ήταν η εξής: Ένας σκηνοθέτης στην Ελλάδα του σήμερα, αποφασίζει να ασχοληθεί με το έργο του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Συνθέτει μια ομάδα καλλιτεχνών και μαζί δοκιμάζουν να αναπαραστήσουν, τις πιο γνωστές σκηνές από ταινίες του δημιουργού. Λεπτό με λεπτό, ταυτίζονται με το αυθεντικό έργο του καλλιτέχνη και ,με ένα άλμα στο χωροχρόνο, βρίσκονται 50 χρόνια πριν στα πλατό που γυρίζονταν οι ταινίες του. Ο Πιερ Πάολο, η Κάλλας, ο Σέρτζιο, ο Φάμπιο, η Μαρκέλλα, η Συλβάννα Μαγκάνο, και δεκάδες ακόμα άστρα του παζολινικού γαλαξία παρασύρουν το θεατή σε σκηνές από το ΔΕΚΑΗΜΕΡΟ, το ΘΕΩΡΗΜΑ, τη ΜΗΔΕΙΑ, τον ΟΙΔΟΙΠΟΔΑ, τις ΧΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΝΥΧΤΕΣ ,τη ΜΑΜΑ ΡΟΜΑ, το ΣΑΛΟ, τους ΘΡΥΛΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΝΤΕΡΜΠΟΥΡΥ, το ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ, δεμένες με όπερα και ιταλικές καλτσονέττες του '60, που εκτελούνται ζωντανά με συνοδεία από πιάνο και κιθάρα. 

Αισθησιακοί οι φωτισμοί, γρήγορος ο ρυθμός, φρέκσα τα πρόσωπα, συγκηνισιακό το όλο ύφος. Δεν βγήκα από το θέατρο εξιλεωμένη ή ανάλαφρη, αλλά βαριά, σαν ο θάνατος του Παζολίνι και η σημασία της τέχνης του να κατακάθισε μέσα μου για τα καλά. Όχι πως ο κύριος Λιβανός με έπεισε για Παζολίνι, αλλά η Γιώτα Φωτοπούλου και η Βερόνικα Ηλιοπούλου με καθήλωσαν. Ο υπόλοιπος θίασος δεν υστερούσε σε κάτι, αλλά οι δυο κυρίες ξεχώρισαν στα μάτια μου.

Η παράσταση είναι υπερφορτωμένη: ήχος, λέξεις, μουσική, φαλλοί, αιδοία, βυζιά, έρωτες, δάκρυα. Κάπου μπερδεύεσαι, μάλιστα, αν δεν είσαι άριστος γνώστης της τέχνης-και όχι μόνο-του Παζολίνι. Όμως, η προσπάθεια της ομάδας και του Γιώργου Λιβανού, που είχαν να αντιμετωπίσουν το δαιδαλώδες και σχεδόν μη θεατρικό κείμενο του Γιάννη Σολδάτου είναι αξιέπαινη. Αξίζει να δουν το έργο-ενήλικες!- άνθρωποι που πιστεύουν ότι το ελληνικό θέατρο έχει μείνει στάσιμο.

Από τα πρώτα λεπτά της παράστασης θα διαψευσθούν.

(120' χωρίς διάλειμμα/ ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
ΤΕΤΑΡΤΗ & ΠΕΜΠΤΗ 21.15, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22:00
STUDIO ΚΥΨΕΛΗΣ Σπετσοπούλας 9 , από Κυψέλης 51
210 8819571
15 ευρώ με ποτό/10 ανέργων)

Οι διαφορές μας

Οι διαφορές μας
στην αρχή
ωραία στολίδια ήταν
γυάλινα
σε υαλοπωλείο

Ο ταύρος χρόνος
μπήκε μέσα ορμητικός

Τώρα οι διαφορές μας
μπήγονται στη σάρκα μου βαθιά
και με ματώνουν.

Στολίδια δεν ξαναγίνονται.

Μα σ' αγαπώ τόσο
που μ'έχω ικανή
να ζω με τις πληγές.

                                              στον Χ.
(φωτογραφία: Φίλιππος Παναγιώτης)

                                         

Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΓΥΜΝΟΣ

Πρώτη δημοσίευση στο fanzine Ex Nihilo που κυκλοφορεί κάθε 2 μήνες από τις εκδόσεις Anima στο κέντρο της Αθήνας

Όταν κάποιος προσεγγίζει ένα οποιοδήποτε ζήτημα, το κάνει από τη σκοπιά του, χρησιμοποιώντας τις λέξεις με τον τρόπο που τις καταλαβαίνει, ενίοτε και με βάση το φύλο του και την καταγωγή του.Το θέμα του παρόντος τεύχους «Το γυμνό στην τέχνη» είναι βαθιά πολιτικό, πολύ προσωπικό, ιδιαίτερα σημαντικό. Ο τρόπος ανάπτυξής του, βεβαίως, είναι ικανός να προδώσει ότι με το ζήτημα αυτό καταπιάνονται Νεοέλληνες άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, και μάλιστα, όχι τίποτε Σπύροι Παπαδόπουλοι και Λένες Μαντάδες, αλλά ορισμένοι άσημοι τύποι που αρέσκονται στο φιλοσοφείν και το δημιουργείν. Δίνουμε στον εαυτό μας την ιδιότητα των αρμόδιων να εκφραζόμαστε καλλιτεχνικά, κυρίως επειδή δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς να το κάνουμε. Με απλά, λαϊκά λόγια δεν μπορούμε να ζήσουμε ντυμένοι.

Και για να μην συνεχίσω να παίρνω στο λαιμό μου τους εκλεκτούς «συναγωνιστές» σε αυτό το δύσκολο πεδίο μάχης που λέγεται Τέχνη, ας αλλάξω το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο σε πρώτο ενικό.

Τι έλεγα; Α, ναι. Ότι δεν μπορώ να ζω ντυμένη. Άρα ζω γυμνή. Όχι, φυσικά, κατά κυριολεξία. Ή μάλλον κατά κυριολεξία εξ ημισείας. Γιατί οι άνθρωποι είναι και σώμα και πνεύμα-ψυχή. Το σώμα το ντύνουμε για να μην κρυώνουμε, για να δείχνουμε ωραίοι, πολιτισμένοι και, κάποτε, σεξουαλικά διαθέσιμοι. Την ψυχή τη γδύνουμε για να πούμε τις αλήθειες μας, να τις επικοινωνήσουμε στον κόσμο και, τέλος πάντων, να υπάρξουμε ουσιαστικά. Και δη όταν καλλιτεχνούμε.

Διότι συνουσία με ρούχα δεν γίνεται να συμβεί. Και η Δημιουργία είναι μια ιδιόμορφη συνουσία: ο καλλιτέχνης ξεγυμνώνει το νου και την ψυχή, εκθέτει τις ιδέες του στα πολυβόλα μάτια αναγνωστών/ακροατών/πάσης φύσεως ληπτών και, αν υπάρξει γονιμοποίηση, τότε ακούει ο κόσμος της Ομορφιάς τον πρώτο θρήνο, της Ομορφιάς που ολομεμιάς γεννιέται και που ερωτικά ενώνει τον καλλιτέχνη με τον αποδέκτη του έργου του.

Δεν γίνεται να υπάρξει καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, αν ο δημιουργός υποκρίνεται. Δεν εννοώ με αυτό ότι, επί παραδείγματι, ένας συγγραφέας δεν μπορεί να επινοήσει και να κατασκευάσει ήρωες. Το αντίθετο. Ακριβώς για να μπορέσει να το κάνει έντεχνα και πειστικά, οφείλει να είναι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του, με μια τίμια ματιά στον προσωπικό του καθρέπτη. Ο Φερνάντο Πεσσόα, ο Πορτογάλος Καρυωτάκης, είχε δημιουργήσει ένα σωρό περσόνες-ψευδώνυμα, ήταν όλες τους, όμως, πέρα για πέρα αληθινοί αντικατοπτρισμοί του εαυτού του. Σάμπως ο εαυτός μας δεν είναι πολυπρισματικός και σύνθετος; Ακόμα και οι ρόλοι που μας αναθέτουν οι κοινωνίες-μάνα, εργοδότης, παππούς,ανηψιά- δεν απαιτούν από εμάς μια δημιουργία ταυτότητας πολύπλευρης;

Όλες αυτές τις πλευρές διοχετεύει ο καλλιτέχνης στις δημιουργίες του. Εδώ προκύπτει ένα ζήτημα: όταν απολαμβάνουμε ή/και μελετούμε το έργο ενός δημιουργού οφείλουμε να ασχοληθούμε και με την προσωπικότητά του;  Τις πτυχές της ζωής του, δηλαδή, ως ανθρώπου ενταγμένου σε μια κοινωνία; Ή, μήπως, χρειάζεται να λησμονήσουμε επί σκοπώ αυτό το κομμάτι και να καταπιαστούμε αυστηρά με αυτά που ζωγράφισε, έγραψε, συνέθεσε; Πραγματικά, σχεδόν αναπάντητο ερώτημα.

Προσωπικά, τάσσομαι υπέρ του να βάλουμε το έργο σε πρώτη και κύρια μοίρα, εφόσον, ούτως ή άλλως, αυτό αντανακλά την αλήθεια του καλλιτέχνη. Ακόμα κι ένας δολοφόνος μπορεί να έχει φτιάξει μια μελωδία άξια να νανουρίσει παιδιά. Είναι υποκριτικό να παραβλέψουμε την ομορφιά του έργου του, με βάση τη δράση του στην αρένα της ζωής, εκτός κι αν, πια, αποφασίσουμε να προσεγγίσουμε την Τέχνη εμφορούμενοι από –αμφίβολης βάσης- ηθικά κριτήρια. Έχω την άποψη πως μεγαλύτερη αλήθεια κρύβει η από μεριάς του δολοφόνου καλλιτεχνική του σφραγίδα, παρά η παράνομη (και ανήθικη;) πράξη του, η οποία, ούτως ή άλλως, μπορεί και να μην πήγαζε από τα βάθη της καρδιάς του, αλλά από ένα θολωμένο μυαλό.

Η δημιουργία, πάντως, απαιτεί ιδρωμένες καρδιές, ασθμαίνοντα μυαλά, πνεύματα που αγωνιούν και που οραματίζονται με πάθος. Ο λόγος για τον οποίο οι καλλιτέχνες είναι καλλιτέχνες εδραιώνεται στην ίδια τους τη συνέχιση της ζωής: δεν μπορούν να τη φανταστούν αν δεν παράγουν έργο. Ο Ναζίμ Χικμέτ, μέσα στις υγρές, τούρκικες φυλακές έγραφε ερωτική και αγωνιστική ποίηση και μόνο έτσι του φαινόταν λιγότερο δυσβάστακτη έως και αδιάφορη η ποινή του. Έρωτας και αγώνας η καλλιτεχνική δημιουργία. Πώς αλλιώς;

Ο δημιουργός είναι γυμνός όταν δημιουργεί και αυτό στα δικά μου μάτια προσομοιάζει με την εξής εικόνα: μια γυμνή ράφτρα που φτιάχνει το φόρεμά της κάτω από το φως μιας λάμπας πετρελαίου. Κάνει να το φορέσει και δεν της πάει η καρδιά- το χαρίζει στον πρώτο διαβάτη. Κι έτσι, γυμνή συνεχώς, συνεχίζει να πλέκει και να ράβει υφάσματα, τα οποία δίνει στον κόσμο να τα φορέσει. Το ίδιο συμβαίνει αέναα. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να κοσμήσει με τις ζωγραφιές του και τα βιβλία του το σπίτι του. Δεν του αρκεί. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να χορεύει για τον καθρέφτη του. Δεν του φτάνει. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να παλεύει με τις νότες και με τις συλλαβές για να αυτοπαρηγορείται. Ο καλλιτέχνης πάντα δημιουργεί έχοντας στο μυαλό του ένα φανταστικό κοινό. Δεν λέμε ότι η καλύτερη αμοιβή του ηθοποιού είναι το χειροκρότημα; Γιατί, φυσικά, καλλιτέχνες δεν είναι αποκλειστικά οι δημιουργοί, αλλά και οι εκτελεστές-ερμηνευτές των έργων.

Το πόσο γυμνός είναι ο καλλιτέχνης, φαίνεται καμιά φορά από τη διαφορά που διαπιστώνεται ανάμεσα στα έργα του και στην κοινωνική του δράση. Τις περισσότερες φορές, οι φιγούρες των μεγάλων δημιουργών είναι απογοητευτικές. Μας δημιουργούν, ίσως, την εντύπωση, ότι, από κοντά, θα μοιάζουν με γίγαντες, θα είναι πρόσχαροι, γελαστοί, ή, τέλος πάντων, ακραίοι και είναι κάτι ανθρωπάκια, τις περισσότερες φορές, από σκυθρωπά έως αδιάφορα. Αυτή είναι ντυμένη τους εκδοχή, γι αυτό. Όταν στέκονται  στο εργαστήρι τους, στο στούντιο ή πάνω από τα κιτάπια τους, ψηλώνουν, δυναμώνουν, ανακουφίζονται, όπως όταν βγάζει μια γυναίκα τις ψηλοτάκουνες γόβες της μετά από μια κουραστική μέρα και ξυπόλητη περπατά πάνω στα δροσερά πλακάκια του σπιτιού της.

Να μην τους φοβόμαστε τους καλλιτέχνες: άνθρωποι που βγάζουν της ψυχής τους το βρακί για να μας καταθέσουν ηδονή και πόνο είναι άξιοι μόνο μίμησης. Κρίμα που ορισμένοι άνθρωποι γεννήθηκαν με ραμμένα τα εσώρουχα και τα παλτό στις καρδιές τους πάνω.

Αλλά πάλι όχι… δεν θα άντεχε ο πλανήτης δύο δισεκατομμύρια γυμνές ψυχές: για ποιους ντυμένους, τότε, θα δημιουργούσανε όλοι αυτοί;

Μεθυσμένο σημείωμα περί δειλίας των εραστών

Η αθεράπευτη βαρεμάρα μου για κανονικότητα αλλοιώνει τη Λογική μου και κουβαλά τη συσσωρευμένη από διάφορα έργα τέχνης τρέλα μέσα στο κεφάλι μου.

Με έπιασα σήμερα ενώ διέσχιζα ένα μικρό, συνοικιακό δρόμο να κατηγορώ τους εραστές μου που κανείς τους δεν τόλμησε να με δολοφονήσει. Ήταν από φόβο να μην πάει φυλακή; Ή μήπως από αληθινή αγάπη προς το πρόσωπό μου;

Η αλήθεια είναι πως ο θάνατός μου δεν θα έφερνε σε λίγους ανθρώπους πόνο. Αλλά δε θα ήταν και τόσο δραματικό γεγονός. Είμαι από τα άτομα που έχουν ζήσει άφθονη ζωή σε τρομακτική πυκνότητα. Παρά τη νιότη μου, έχω διαβεί μονοπάτια άλλων δεκαετιών. Δεν θα πάθαινα τίποτε τρομερό αν σκοτωνόμουν. Το μόνο, που δεν θα μάθαινα ποτέ αν τα γραπτά μου είναι ικανά να επηρεάζουν κόσμο.

Δεν συγχωρώ στους εραστές μου που δεν τολμήσανε να με σκοτώσουν για τα δεινά που προξένησα στις ψυχές τους, για τις νύχτες που τους άφηνα μόνους. Δεν τους το συγχωρώ που προχωρήσανε στις ζωές τους και με έχουν ως μια ανάμνηση, για την οποία ανάμνηση, μάλιστα, έχουν το θράσος να επιθυμούν να είναι καλά.

Την ανείπωτη ευτυχία που ένιωθα μετά το πέρας της ερωτικής πράξης και κατά τη διάρκεια της πτώσης στην αγκαλιά τους δεν την αλλάζω με τίποτα. Δε συγκρίνεται με καμία άλλη ευτυχία. Όταν απουσιάζει αυτού του είδους η χαρά για μέρες και νύχτες πολλές από το μυαλό και την καρδιά και το σώμα, τότε μια πηχτή, κακή δυστυχία κουρνιάζει και γαντζώνεται από μέσα μου. Και είναι αυτές οι άσχημες στιγμές που ονειρεύομαι τον αναδρομικό θάνατό μου από τα χέρια κάποιου εξ όλων αυτών των δήθεν ερωτευμένων μέχρι θανάτου.

Φεβρουάριος 2015